Jan
- ook vandaag nog een actief filatelist - was
jaren geleden ook lid van onze kring en bij het
informeren of hij nog een deel van deze
verzameling, die hij ooit voor onze club
tentoonstelde, zou bezitten, kregen wij een
affirmatief antwoord. Bleek dat hij zelfs over
veel meer dan nog enkele stukken bleek te
beschikken en wij vinden het dan ook fijn, dat
hij ons toelating gaf om enkele stukken uit zijn
toenmalige verzameling mee in ons overzicht van
oude en recente clubverzamelingen te tonen.
Dit is een verzameling, die op menig vlak in het
oog springt. Niet alleen omdat onze kring nu
eenmaal niet zoveel traditionele verzamelingen
rijk is, maar vooral omdat ze erg overzichtelijk
is opgebouwd mét zin voor detail. Alles rond één
"ogenschijnlijk" eenvoudige postzegel, maar dan
wel eentje uit 1881 stamt wat de zaak niet
vereenvoudigde uiteraard.
Deze verzameling, zoals ze tijdens een
clubtentoonstelling in 1984 werd getoond, telde
3 kaders van twaalf pagina's.
 |
Opvallend was ook dat de postzegels
type Hongaarse 10 Krajcar uitgifte
1881 Plaat I telkens aan de hand van
een uitvergroot voorbeeld met
indicatie van de typische kenmerken
werden verduidelijkt. Al het
getoonde materiaal is afgestempeld.
Enkel op pagina's waar een gelopen
stuk werd getoond, was er meer tekst
en uitleg voorzien en opvallen hier
was dat het tekstveld op de A4
pagina werd gekleefd en er zo als
het ware letterlijk boven uit
sprong.
|
In
plaats van een plan, zoals wij het gewoon zijn,
gaf Jan een inleidend woord waarin alles rond de
drukplaten draaide en waar hij d.m.v. een
bijgevoegde overzichtskader werd menig toenmalig
geïnteresseerd kijker een eind op weg hielp. Wij
nemen deze inleiding integraal over:
10 Krajcar -
uitgifte 1881 - plaat I
De drukplaten van deze uitgifte werden bekomen
uitgaande van een originele kopergravure, die
via wasafdrukken en elektrolyse in neen CuSo4
oplossing vermenigvuldigd werden tot 5 koperen
clichés, die dan werden samengevoegd ter vorming
van de eerste strip van 5 zegelbeelden (i).
Via dezelfde methode bekwam men een tweede strip
van 5 (i'), zodat na samenvoeging een eerste
horizontale rij van 10 zegelbeelden werd gevormd
(A of rij a).
Steeds lang dezelfde weg bekwam men - uitgaande
van rij A (of a) een tweede rij (A' of rij b)
ter vorming van een blok van 2O(B) en een derde
rij (A'' of rij e).
De blok van 20 (B) werd op zijn beurt
vermenigvuldigd (B') zodat tezamen met de derde
horizontale rij (A'' of rij e) een blok van 5
ontstond (C).
Na duplikatie van deze blok van 50 (C') bekwam
men zo een volledige moederplaat van 100, die
dan kon dienen voor de aanmaak van de te
gebruiken drukplaten van 100 en van 200.
Deze werkwijze verklaart:
1) het ontstaan van de kolomkenmerken: een
kenmerk aanwezig op het eerste zegelbeeld van
een kolom wordt inderdaad steeds gedupliceerd en
zal dus terug te vinden zijn op alle zegels van
dezelfde kolom.
2) de weerkerende kenmerken op de kolommen
II-VII, III-VIII, IV-IX en V-X
De plaatreconstructie werd derhalve
uitgevoerd, gebaseerd op:
1) de kolomkenmerken, uitgezonderd voor
kolom I die geen eigen kenmerken bezit (steeds
in rood aangegeven)
2) de individuele kenmerken van elke plaats
afzonderlijk (steeds in het zwart aangegeven)
3) de hoekparels (eveneens in het zwart
aangegeven):
door hergravering van de parels verticaal
vertrekkend vanuit elke hoek, bekwam men een
steeds wisselend aantal dieper gekleurde parels,
die zo een combinatie van vier cijfers vormen
(aantal verticale parels Li.boven, Re.boven,
Li.onder en Re.onder)
Elke combinatie is verschillend en typisch voor
een bepaalde plaats op de drukplaat en dit vormt
een bijkomende controle op de juistheid van de
plaatreconstructie
Voor deze uitgifte werden verschillende platen
gemaakt.
Hier handelt het zich om de wedersamenstelling
van plaat I, die gekenmerkt wordt door de
scherpe omranding van de driehoeken links onder
en rechts onder in het zegelbeeld.
Deze tentoongestelde plaatreconstructie van de
10 Krajcar-zegel plaat I uitgifte 1881 werd
uitgevoerd uitgaande van de kolomkenmerken,
plaatskenmerken en parelcombinaties vastgesteld
door Mr Petrovits Tivadar.
De 10 kolommen worden steeds aangegeven met
Romeinse cijfers I tot en met X.
De 10 rijen worden aangeduid met de letters e
t/m j.
Elke positie op de plaat wordt geïllustreerd dmv
twee postzegels, ter staving van de juistheid
van de plaatreconstructie.
Hierna enkele paginavoorbeelden uit deze
verzamelingen:
 |
 |
Pagina met enkelvoudige 10 Krajcar
uitgifte
met kenmerken Kolom I |
Pagina met meervoudige strips (twee
en drie)
met kenmerken kolommen I, II en III |
 |
 |
Pagina met meervoudige strips (twee
en vier)
met kenmerken kolommen III, IV, V en
VI |
Pagina mét aangetekend poststuk
10 Krajcar uitgiftes met kenmerken
uit kolommen VIII en IX
|
