De mobilisatie van het Belgische Leger 25/8/1939 - 10/5/1940
Paul DAEMS

Postgeschiedenis verzameling

1. Omschrijving :

Vooraleer deze verzameling in zijn definitieve vorm viel, ging er heel wat verzamelwerk aan vooraf. Dit resulteerde in verschillende verzamelingen - alles binnen de militaire post - met telkens een andere benadering en uiteraard ook andere titels. In de beginjaren bouwde Paul zijn verzameling uit op blauw papier, wat natuurlijk meteen in het oog sprong, maar ook afgestraft werd. Dat mag nu eenmaal niet in de filatelie. Daar moet alles op neutraal wit papier uitgestald zijn.

Uiteindelijk groeide deze verzameling uit tot één van zijn paradepaardjes en ze werd zelf trouwens twee keer totaal anders aan het publiek getoond. In eerste instantie in de klasse postgeschiedenis met een keur aan postale documenten met relevante postale teksten. Daarnaast is ze herwerkt in "Open klasse" waarbij naast uiteraard het postale element veeleer fotomateriaal, kaarten, krantenknipsels en dergelijke aan bod kwamen. Dus ook in het deel "Open Klasse" gaan wij nog even verder op deze verzameling in.

Zijn doel:

Een zo breed mogelijk overzicht geven van de postale bewerkingen op briefwisseling van en naar Belgische militairen gedurende de mobilisatieperiode. Aan de hand van poststukken wordt in deze verzameling getracht een beeld te schetsen van een stukje Belgische militaire postgeschiedenis in de periode vlak vóór de Tweede Wereldoorlog.

In de inleiding van Paul lezen wij:

België had na de ongelukkige mobilisatie van september 1938 een nieuw plan in vijf fasen uitgewerkt. Op 25.8.1939 werd gestart met 'fase A': het op oorlogsvoet brengen van de actieve Rgt. Op 28.8.1939 volgde 'fase B': de wederoproeping van de divisies van de eerste reserve. Op 31.8.1939 werd 'fase C' afgekondigd: transporteenheden en de andere divisies van de eerste reserve werden opgeroepen. Bij 'fase D' - 14.1.1940 - werden de divisies van de tweede reserve opgeroepen. Op 10.5.1940 volgde "fase E': de algemene mobilisatie.

Deze verzameling - zoals tentoongesteld in de categorie postgeschiedenis" omvatte max. 5 kaders van 12 bladzijden. Daarnaast publiceerde Paul, in naam van de club, nog een boek rond hetzelfde onderwerp. Bij de competitie n.a.v. Bruphila 2006 was één van de vereisten dat elke kader nu 16 pagina's diende te omvatten. Paul maakte er werk van en presenteerde er 5 kaders met 16 vlakken - een fikse uitbreiding qua materiaal.

Voor deelname aan het nationaal kampioenschap Brabantphil in 2014 nam hij deze verzameling nog eens onder handen en breidde ze uit tot 6 kaders = 96 pagina's.

Enkele voorbeelden uit deze verzameling:

Militair postkantoor 1 - opgericht 1.9.1939
Opgericht ten behoeve van de directieven van de militaire postdiensten en het centraliserend postkantoor.
Locatie: Brussel van 1.9.1939 tot 10.5.1940 (hotel des postes - muntplaats)
Afstempeling: Tweetalige afstempeling nr. 1 België legerpost
Bijzondere dienstnota nr 17 vermeldt: de geregistreerde brieven uitgaande of ter bestemming van bedoelde militairen zijn vrijgesteld van het eerste port (0.75 ct), de rechten van spoedbestelling dienen wel betaald te worden (1.75 fr).
 

Gefrankeerde brief verzonden in Gent 19.1.1940 aan een militaire ten velde. Terug aan afzender. Tweetalige kaststempel Nederlands-Frans via Overijsche 21.1.1940. Bemerk ook de manuele aanduidingen op de voor- en achterzijde, de tweetalige lijnstempel "Demobilisée-gedemobiliseerd" en de aankomstafstempeling Gent 6.2.1940.
Bijzondere dienstnota nr 26 van 19.12.1939 vermeldt onder rubriek D "Facturen en zaakpapieren":
Dergelijke voorwerpen moeten gefrankeerd worden en zijn uitgesloten van de gunst van het portvrijdom.
 

Brief portvrij verzonden met diamantafstempeling van 10 mei 1940. De afzender (handgeschreven op de achterzijde) was de heer Brusselmans uit Antwerpen. De brief is gericht vaan de tweede divisie Ardeense jager "ten velde".
Blauwe potloodstreep en ingekaderde tweetalige stempel "Retour à l'envoyeur - Terug aan afzender" met voorrang voor de Franse taal in de afstempeling. De voorrang voor de Franse taal duidt erop dat de retourstempel niet te Antwerpen werd geplaatst.
 

2 Plan :

1. Briefwisseling voor de oprichting van de militaire post

2. Het in functie komen van de diverse militaire kantoren.
    Oprichting, werking, locatie.

3. De organisatie en structuur van de Belgische verdediging
    Fortengordel, oefenplaatsen, hospitalen enz.

4. Samenwerking met de burgerpost

5. Het portvrijdom voor de Belgische militairen
    en dit in al zijn aspecten, beperkingen, strafport.

6. Niet ter bestemming gekomen zendingen
    Afstempelingen, kleefstrookjes, andere

7. Briefwisseling van en naar het buitenland

8. Bijzondere aspecten van de militaire briefwisseling
    Aangetekende zendingen, express en geldzendingen

9. De postcolli voor de militairen
Pakket van de soldaat, niet genormaliseerde colli

 

3. Tentoonstellingen en behaalde resultaten :

De mobilisatie van het Belgische Leger 25/8/1939 - 10/5/1940
11 t/m 13.11.1977LIER
3de federale tentoonstelling
In de Rijksmiddenschool Karthuizers
Competitief
Uitslag niet getraceerd - Wel koperkleurige medaille
Onder titel "Militaire uniformen"
07+08.10.1978BRUGGE
4de Federale tentoonstelling
Competitief
GROOT ZILVER 76% + Souvenirtegel
Onder titel "Militairen"
21+22.10.1978BOORTMEERBEEK
6de postzegeltentoonstelling De Postiljon
In de Gildezaal
Niet competitief
Onder titel "Militaire uitrusting"
29+30.09.1979MAASMECHELEN
5de Federale tentoonstelling Org. filateliekring Orval
Competitief
VERGULD ZILVER 80,50%
Onder titel "Militairen"
03+04.11.1979BOORTMEERBEEK
6de intergewestelijke tentoonstelling
In zaal Welkom - Schiplaken
Competitief
VERGULD ZILVER 81%
Onder titel "Militairen"
22+23.03.1980HAACHT
6de federale postzegeltentoonstelling
in Breughels Gasthof
Competitief
VERGULD ZILVER 80,50% + Speciale medaille "Prijs van de Provincie"
Onder titel "De soldaat in de oorlog"
03+04.05.1980WINKSELE
9de clubtentoonstelling + Voorverkoop ism Vermeylenskring
In het Sport- en ontmoetingscentrum Winksele
Niet competitief
Onder titel "De Soldaat in de oorlog"
15+16.11.1980NOSSEGEM
7de intergewestelijke tentoonstelling
In het gemeentehuis
Competitief
Uitslag niet getraceerd - Herinneringsglasplaat
Onder titel "De soldaat in de oorlog"
10+11.10.1981VILVOORDE
8ste intergewestelijke tentoonstelling met voorverkopen
In de Stedelijke School
Competitief
VERGULD ZILVER 82,50%
Onder titel "Militaire postgeschiedenis"
24+25.10.1981LEUVEN
7de Federale tentoonstelling + voorverkopen Jeugdfilatelie
In feestzaal Stella Artois
Competitief
VERGULD ZILVER 81%
Onder titel "Militaire postgeschiedenis"
01+02.05.1982LEUVEN
10de clubtentoonstelling De Postiljon i.s.m. het CSC
In het RITO
Niet competitief
Onder titel "Militaire postgeschiedenis in België"
04+05.09.1982MECHELEN
9de intergewestelijke tentoonstelling
In zaal Forum
Competitie
VERGULD ZILVER 82%
Onder titel "Militairen"
05+06.03.1983KEERBERGEN
10de intergewestelijke tentoonstelling
in de gemeentelijke jongensschool
Competitief
GROOT VERGULD ZILVER 85%
Onder titel "Militaire postgeschiedenis"
22+23.10.1983MECHELEN
9de federale tentoonstelling
In Feestzaal MGW in Mahatma Ghandistraat
Competitief
GROOT VERGULD ZILVER 85%
Onder titel "Militaire postgeschiedenis"
03+04.11.1984AALST
10de federale tentoonstelling
In de Nieuwe Madelon op de Grote Markt
Competitief
VERGULD ZILVER 83,33%
Onder titel "Belgische militaire censuur"
12+13.05.1990HAACHT
15de clubtentoonstelling met 7de voorverkoop
in Breughels Gasthof
Niet competitief
Onder titel "Geschiedenis en evolutie van het landleger"
28+29.06.2003BOORTMEERBEEK
PROBOTEN 2003 - Provinciale Competitieve Brabant
In de Sporthal
Competitief
VERGULD ZILVER 81% + Speciale prijs
18.06.2005BOORTMEERBEEK
FILATELIE- & JUDOHAPPENING met voorverkopen
In de Sporthal
Niet competitief
16-20.11.2006BRUSSEL
BRUPHILA 2006 - Nationaal kampioenschap
In de Heizelgebouwen
Competitief
GROOT ZILVER 76%
Deelname met 5 vlakken
30.10 t/m 01.11.2009BOORTMEERBEEK
PROBOTEN 2009 - Regionaal Kampioenschap Brabant
In de sporthal
Niet competitief
03 t/m 05.10.2014AARSCHOT
BRABANTPHIL 2014 - Nationaal Kampioenschap
In de stadsfeestzaal
Competitief
VERGULD ZILVER 83%
Deelname met 6 vlakken
Info      Kalender      Clubblad      Historiek      In de pers      Uitgiften       Verzamelingen       Links      
</HTML