Postgeschiedenis 1884 - 1900 gebaseerd op uitgifte 1884
Luc SELIS

Postgeschiedenis verzameling


 

1. Omschrijving :
 

In de schoot van De Postiljon zijn er enkele leden actief bezig met het verzamelen van postaal materiaal rond één bepaalde postzegel, postzegel nr. 46 van België.

Ook deze verzameling van Luc startte aanvankelijk rond deze postzegel en het merendeel van de getoonde stukken erin heeft er ook rechtstreeks betrekking mee.

In zijn inleiding legt Luc uit dat op 1 juli 1884 een nieuwe reeks postzegels uitkwam waarvan er meer dan 1 miljard werden uitgegeven en zonder twijfel één van meest gebruikte postzegelreeksen van ons land werd. Ze bleven ook in voege tot 4 september 1910.

Postzegel nr 46 werd op 15 juli 1884 uitgegeven en de beeltenis van Koning Leopold II erop was uitgewerkt naar analogie van een tekening van Eugène Louis Mouchon. Er werden niet minder dan 720 miljoen exemplaren van deze postzegel gedrukt. In de loop der tijd werd in diverse publicaties aangetoond hoe populair zegel nr. 46 wel was a.h.v. een uiteenlopende variëteit aan stukken.

Luc stelde zich tot doel een groot deel aan materiaal met een zo groot mogelijke diversiteit binnen de Belgische postgeschiedenis in de periode 1884 – 1900 te verzamelen en slaagde hierin met verve.

De postale verduidelijking van elk stuk maakt de verzameling zo interessant om zien én na te lezen.

Na een eerste tentoonstelling met 6 kaders van 12 vlakken, breidde hij zijn studie uit voor competitieve tentoonstelling volgens de nieuwe normen tot 7 kaders van 16 vlakken.

Voor deelname aan zijn tweede nationale competitieve te Marche-en-Famenne bewerkte Luc zijn verzameling volledig. Een nieuwe lay-out, de verzameling aangevuld met vele nieuwe vondsten én een plan in het Frans en niet langer geconcentreerd op de nr. 46 alleen, ook al blijft deze wel de essentie.

Luc droomde er al jaren van om ook eens internationaal te kunnen uitpakken met zijn verzameling en kreeg van 6 tot 10 mei 2009 de kans tijdens de wereldtentoonstelling IBRA 2009 te Essen. Omdat op dat niveau verzamelingen in een FIP taal moeten opgesteld zijn, vertaalde hij zijn hele werk naar het Frans en hij haalde zijn allerbeste stukken van stal. Met buitengewoon succes!


Hierna enkele stukken uit deze verzameling

Rurale (landelijke) postbodes waren gemachtigd expreszendingen te ontvangen voor verzending. De zendingen werden dan afgestempeld in het postkantoor waarvan de rurale postbode afhing. Zendingen die niet gefrankeerd waren met de bijkomende 25 ct exprestaks werden als gewone zendingen behandeld. Als een rurale postbode een Expreszending in ontvangst nam, die bestemd was voor een adres op zijn ronde, diende hij de post- of telegraafzegels te ontwaarden met de rurale stempel (8, 14 of 18 lijnen “stomme” stempel). Bij gebrek aan die stempel dienden de zegels “met gekruiste lijnen” ontwaard te worden.
 


Voorbeeld van een brief verstuurd in rurale expresdienst naar Samson, een gehucht van Thon nabij Namêche en Mazaret. Correct gefrankeerd met 35 ct (10 ct voor het port en 25 ct exprestaks). De zegels zijn door de landelijke postbode ontwaard met gekruiste lijnen en de brief werd voorzien van een (onleesbare) aanduiding en de paraaf van de bode.


Artikel 9 van de postale conventie van 1875 voorzag bij een aangetekende zending de kennisgeving van ontvangst “Avis de Reception”.


Voorbeeld van een aangetekende brief uit Charleroi (Ville-Haute) van 28.01.1887 met bestemming Paris (F) met manuele vermelding “Recommandée avec avis réception” met aantekenstrookje, gefrankeerd met 75 ct: 25 ct port naar Parijs, 25 ct aantekenrecht en 25 ct voor de ontvangstbevestiging. Tarief geldig in de UGP en UPU van 1876 tot 1914.


Voor brieven (en kaart- of omslagbrieven) bestond er een verminderd tarief in het grensgebied indien de afstand tussen kantoor van vertrek en aankomst kleiner was dan 30 kilometer.


Voorbeeld van een brief uit Boussu naar Bouchain (Fr) verzonden 14.10.1891 en gefrankeerd als grenstarief Frankrijk van 15 ct i.p.v 25 ct. De afstand tussen de twee kantoren bedraagt meer dan 30 km en daarom werd de brief getaxeerd in Frankrijk met 20 ct (4 takszegels van 5 ct), zijnde tweemaal het ontbrekende port van 10 ct.


Een aantal private ondernemingen voorzag officiële postwaardestukken van advertenties en verkocht die aan verminderde prijs. Dit gebeurde zowel met postbladen als met briefomslagen.


Voorbeeld van een briefomslag van 10 ct uit 1873, in 1889 bedrukt met advertenties door Publishing Company Ltd uit Antwerpen. Verkocht aan 8 ct. Verstuurd in buitenlandse dienst uit ANVERS naar ZURICH op 15 Juli 1893.
 

Ambulante stempels: Deze zijn afkomstig van mobiele postkantoren die ingericht waren in spoorwegwagons, die de voornaamste assen van het land bedienden. Zij ontvingen poststukken ter verzending in alle stations waar de trein stopte. De naam van het station werd meestal met een (al dan niet ingekaderde) lijnstempel op de poststukken aangebracht. De zegels op de poststukken werden ontwaard met een enkelcirkel stempel. Een eerste type droeg de naam van de richting van de spoorlijnen, gezien vanaf Brussel, NORD, EST, MIDI of OUEST.


Hier voorbeeld van een brief verstuurd via het ambulante kantoor OUEST 4 op 11 Juli 1889, gepost in het station van “BRUGES”. Bestemming “GAND” – viervoudig port!!
 


Werd een ontvangstbewijs door de bestemmeling niet betaald, dan werd meestal een vermelding van niet-betaling op de rug geschreven en werd het terug aan de afzender bezorgd. De afzender had dan de mogelijkheid het ontvangstbewijs opnieuw te laten aanbieden aan verminderd tarief (=1/2). Voor een eventuele derde aanbieding diende dan weer het volledige tarief betaald te worden, de vierde kon opnieuw aan ½ prijs enz.


Voorbeeld van een ontvangstbewijs (45.44 Fr) van Gosselies naar Jemette dat tot zes keer toe werd aangeboden met de juiste frankeringen – en telkens gefrankeerd met nr. 46 !
 


2. Plan :

 
1. Les oblitérations
1.1. Oblitérations simple cercle – heure simple 
1.2. Oblitérations simple cercle d’essai
1.3. Oblitérations simple cercle – heure double
1.4. Oblitérations relais et dépôt relais
1.5. Oblitérations Ambulants
1.6. Oblitérations Exposition
1.7. Oblitérations Double cercle
1.8. Oblitérations Double eclipse des Imprimés
1.9. Oblitérations Rurales
1.10. Oblitérations Postes Militaire
1.11. Oblitérations Télégraphe
1.12. Oblitérations Chemin de fer
1.13. Les oblitérations étrangères
        1.13.1. Les cartes réponses
        1.13.2. Les oblitérations de passage et arrivée
        1.13.3. Usage à l’étranger des timbres belges
1.14. Oblitérations à la plume

1. De afstempelingen

1.1. Enkelcirkel - enkeluurstempels
1.2 Enkelcirkel - proefstempel
1.3. Enkelcirkel – dubbeluurstempel
1.4. Sterstempels
1.5. Ambulante stempels
1.6. Exposition stempels
1.7. Dubbelcirkelstempels
1.8. Dubbel ellips stempels
1.9. Landelijke (rurale) stempels
1.10. Militaire stempels
1.11. Telegraafstempels
1.12 Spoorwegstempels
1.13 Buitenlandse stempels
       1.13.1. Antwoordkaarten
       1.13.2. Doortocht en aankomststempels
       1.13.2. Buitenlands gebruik van Belgische zegels
1.14. Manuele ontwaarding
 

2. Les tarifs postaux

2.1. Tarifs des lettres – Service interne
2.2. Tarifs des Cartes postales – Service internationale
2.3. Tarifs des lettres – Service internationale
2.4. Tarifs des Réexpédiés
2.5. Tarifs Pays Limitrophes
2.6. Tarifs Frontaliers (limite 30 km)
2.7. Tarifs des papiers d’affaires
2.8. Tarifs des imprimés
2.9. Tarifs des périodiques
2.10. Tarifs des cartes visite
2.11. Tarifs contre remboursement
2.12. Tarifs des recommandées
2.13. Tarifs des envois Assurés
2.14. Tarif des avis de réception
2.15. Tarifs Express
         2.15.1. Les envois exprès
         2.15.2. Les envois Exprès rurales
2.16. Tarifs recommandé-Exprès
2.17. Tarifs des Taxes
 

2. De postale tarieven
2.1. Tarief binnenland briefport
2.2. Tarief buitenland postkaart
2.3. Tarief buitenland briefport
2.4. Tarief doorzending
2.5. Tarief buurlanden briefport
2.6. Tarief grensgebieden briefport
2.7. Tarief zakenpapieren
2.8 Tarief drukwerk
2.9. Tarief tijdschriften
2.10. Tarief naamkaartjes
2.11. Tarief tegen terugbetaling
2.12. Tarief aangetekende zending
2.13. Tarief brief met verzekerde inhoud
2.14. Tarief ontvangstbevestiging
2.15. Tarief expres (spoedbestelling)
         2.15.1. Expreszendingen
         2.15.2. Landelijke spoedbestelling
2.16. Tarief aangetekende spoedbestelling
2.17. Tarief strafport
 
3. Les tarifs fiscaux
3.1. Les quittances et reçus
3.2. Les quittances et reçus avec multiple présentation
3.3. Les mandats postaux
3.4. Les effets et commerce
3.5. Les bulletins d’épargne commune
3.6. Les bulletins d’épargne dans l’école
 
3. Fiscale Documenten
3.1. Ontvangstbewijzen
3.2. Ontvangstbewijzen meervoudige aanbieding
3.3. Postale mandaten
3.4. Handelseffecten
3.5. Gewone spaarkaart
3.6. Schoolspaarkaart
 
4. Les marques postales
4.1. Les griffes linéraires
4.2. Les boîtes rurales
4.3. Trouvé à la Boîte
4.4. Retour à la griffe
4.5. Retour à l’envoyeur
4.6. Les rebuts
4. Andere markeringen
4.1. Lijnstempels
4.2. Postbusstempels
4.3. “In de bus gevonden” stempel
4.4. Retour à la griffe stempels
4.5. Retour à l’Envoyeur stempels
4.6. Rebutstempels
 
5. Divers
5.1. Les entiers annonces
5.2. Les envois non-dérivables
5.3. Appels des facteurs
5.4. Contrats commerciale
5.5. Service postale – le dimanche
5.6. Timbres et entiers postaux perforés
5.7. Usage tardive
 
5. Diversen
5.1. Postwaardestukken met reclame
5.2. Onbestelbare stukken
5.3. Rondvraag bij postbodes
5.4. Handelscontracten
5.5. Post op zondag
5.6. Geperforeerde zegels &postwaardestukken
5.7 Laattijdig (ongeldig) gebruik
 


3. Tentoonstellingen en behaalde resultaten :


Postgeschiedenis 1884 - 1900 gebaseerd op uitgifte 1884
18.06.2005BOORTMEERBEEK
FILATELIE- & JUDOHAPPENING
n.a.v. voorverkopen Judo, 75 j Belgische Radio en Tapijten in de Sporthal
Niet competitief
Onder titel "nr 46 in de periode 1884-1900"
08+09.10.2005BRAINE L'ALLEUD
BRAPHIL 2005 - Provinciaal Kampioenschap
Regio "Brabant" in het College Cardinaal Mercier
Competitief
GOUD 90% + Felicitaties
Onder titel "Postgeschiedenis 1884-1900"
16-20.11.2006BRUSSEL
BRUPHILA 2006 - Nationaal kampioenschap
In de Heizelgebouwen
Competitief
GROOT VERGULD ZILVER 87% + Prijs van de gouverneur van de provincie Waals Brabant
Onder titel "Postgeschiedenis 1884-1900"
25 t/m 28.09.2008MARCHE-EN-FAMENNE
JUNEX 2008 - Nationaal kampioenschap
In Expohallen WES
Competitief
GROOT VERGULD ZILVER 85%
Onder titel "Postgeschiedenis 1884-1900 via postzegel nr 46"
06 t/m 10.05.2009ESSEN - D.
IBRA 2009 - Wereldtentoonstelling
Competitief
GOUD 90% + Ereprijs
Onder titel "Postal history Belgium 1884-1900" (Volledige Engelstalige verzameling)


Info      Kalender      Clubblad      Historiek      In de pers      Uitgiften       Verzamelingen       Links